17 september 2018

Handhaving van de openbare orde door bestuurlijke maatregelen in een digitale wereld.

In september 2012 verstuurde de vijftienjarige Merthe uit Haren via Facebook een open uitnodiging voor haar zestiende verjaardagsfeestje. Enkele Facebookgebruikers grepen het bericht aan om massaal mensen uit te nodigen. Het bericht raakte snel verspreid en duizenden jongeren gaven gehoor aan deze oproep. De toenmalige burgemeester van Haren probeerde hun komst tegen te houden, in essentie met de boodschap dat er in Haren geen feest zou zijn. Zo’n drie- à vijfduizend jongeren kwamen toch voor een feest, met ernstige ongeregeldheden als gevolg.

Project X staat symbool voor een falend openbaar bestuur in een veranderende digitale omgeving.

Dit onderzoek ‘Burgemeesters in cyberspace’ betreft een verkenning naar de mogelijkheden en onmogelijkheden van de burgemeester om preventief online op te treden in gevallen waarbij de openbare orde verstoord wordt of dreigt verstoord te raken door wat online gebeurt. In het strafrecht is er inmiddels enige ervaring met handhaven in een online wereld. Strafrecht is overwegend reactief. Project X heeft geleerd dat er bij een (online) handeling niet altijd sprake hoeft te zijn van een strafbare gedraging om toch uit te kunnen monden in een openbare-ordeverstoring.
In tegenstelling tot de reactieve benadering die het strafrecht kenmerkt, focust dit onderzoek overwegend op de preventieve benadering die een kenmerk is van het bestuursrecht. Kan de burgemeester online optreden om daarmee te voorkomen dat bepaalde online activiteiten leiden tot verstoring van de openbare orde?