Begroting 2024 Justitie en Veiligheid
19 september 2023
Onderstaand vindt u in het kort de belangrijkste punten uit de zojuist gepresenteerde begroting 2024 voor Justitie en Veiligheid. Er wordt met name ingegaan op het onderdeel politie en wijzigingen in het veiligheidsdomein. Zoals verwacht bij een demissionair kabinet, zien we geen nieuwe intensiveringen op de reeds bekende reeksen.
In deze begroting zijn de middelen waartoe is besloten bij de voorjaarsnota/eerste suppletoire begroting verwerkt. Dit betreft onder andere de extra middelen voor de aanpak van cybersecurity bij politie die naast de reeds bekende incidentele middelen, nu ook structureel wordt opgehoogd (in 2024 met 18,4 mln oplopend naar 38,7 mln structureel vanaf 2027). Ook betreft dit 112 mln extra structureel budget vanaf 2027 voor versterking van de capaciteit en vernieuwing van het stelsel bewaken en beveiligen. Politie ontvangt vanaf 2025 structureel 65 mln voor onder andere het uitbreiden van de DKDB, persoonsbegeleidingstaken en cameratoezicht. Deze intensiveringen waren reeds bekend.
Onderstaand treft u de belangrijkste passages uit de beleidsagenda van het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Beleidsagenda
JenV zet komend jaar in op een sterke rechtstaat – ook als het gaat om de online wereld. Veel nadruk zal liggen op een stevige aanpak van cybercriminaliteit en een goede toegang tot het recht voor iedereen. JenV zet in op een migratieagenda die zowel beheersbaar als rechtvaardig en uitvoerbaar is.
Ook gaat prominent de aandacht uit naar de aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit, evenals radicalisering, terrorisme en gewelddadig extremisme. Ook blijft JenV inzetten op de politie, zodat deze is toegerust voor de uitdagingen van de toekomst. Men staat voor nationale veiligheid en doet er alles aan om slachtofferschap te voorkomen en (digitale) slachtoffers te beschermen. Daarbij is er specifiek aandacht voor jeugdigen.
Politie: basis op orde, goed toegerust en klaar voor de toekomst
Het is belangrijk om te weten wat ontwikkelingen betekenen voor politiefunctie in de toekomst. JenV werkt aan een visie met als doel een stevig verankerde politiefunctie en zelfbewuste organisaties, die met gezag kunnen opereren in de samenleving van de 21e eeuw.
In 2024 werkt JenV verder aan een goed toegeruste politieorganisatie. Als gevolg van eerder genomen besluiten stijgt de operationele formatie. Dit betreft onder andere formatie-uitbreiding van agenten in de wijk, de afdeling vreemdelingenpolitie, AVIM, zeden, bewaken en beveiligen en ondermijning. Veel aspiranten worden opgeleid, die nieuwe formatieplaatsen gaan bezetten en vertrekkende medewerkers gaan vervangen. Men ziet een verbetering in de bezetting van operationele functies en doet er alles aan om dit in 2024 voort te zetten.
In de transitie van de Landelijke Eenheid is het streven vanaf 1 januari 2024 twee separate Landelijke Eenheden te vormen: de Landelijke Eenheid Opsporing en de Landelijke Eenheid Expertise en Ondersteuning. Daarnaast werkt men aan de doorontwikkeling, waarbij het vak centraal staat. Men realiseert de eerste ambities, waaronder het versterken van de capaciteit van de Dienst landelijke recherche (19 mln uit eerder toegekende ondermijningsgelden) en men blijft zich inspannen voor het verbeteren van werkcultuur en leiderschap.
Binnen de aanpak Politie voor Iedereen is blijvend aandacht voor uitsluiting, discriminatie en racisme.
Men treft continu maatregelen om de beschikbaarheid van C2000 in het meldkamerdomein zo hoog mogelijk te houden en start met voorbereidingen om C2000 te vervangen door nieuwe voorzieningen. In 2024 verstevigt men het multidisciplinair meldkamerdomein en werkt men naar gemeenschappelijk beheer en een concentratie van 10 gemeenschappelijke meldkamers in 2025.
Tot slot wordt gewerkt aan de concentratie van dienstverlening aan de politie voor forensisch medisch onderzoek en lijkschouw door de GGD-en en wordt de forensische geneeskunde versterkt. Hiervoor maakt het kabinet ca 17 mln vrij in 2024, oplopend naar 22 mln per 2027.
Aanpak Georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit
De aanpak van Georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit is een van de topprioriteiten van het huidige kabinet. JenV zet in op versterking van samenhang en samenwerking tussen partners en van initiatieven en samenwerkingsverbanden op regionaal landelijk en internationaal niveau.
Men wil voorkomen dat kwetsbare jongeren terechtkomen of verder afglijden in criminaliteit. Men ontwikkelt een domeinoverstijgende en gebiedsgerichte preventieve en adaptieve aanpak. Drugsgebruik en beschikbaarheid van drugs wordt verder teruggedrongen. Samen met partners maakt JenV een strategische visie op drugsbeleid en zorgt zij dat nieuwe psychoactieve stoffen onder de Opiumwet vallen.
Het is belangrijk om criminele verdienmodellen te verstoren. Men blijft inzetten op opsporen en vervolgen van criminele netwerken en het ontnemen van vermogen en ontwikkelen manieren om criminele goederen maatschappelijk her te bestemmen. De internationale samenwerking, waaronder in de havens van Rotterdam en Antwerpen, wordt versterkt.
Waar het gaat over straffen treedt in 2024 het wetsvoorstel ondermijning II in werking. Daarnaast investeert JenV in uitvoeringskracht. De Dienst Landelijke Recherche breidt uit met specialisten die criminele netwerken ontmantelen en men past toe wat de Italiaanse anti-maffia aanpak ons leert.
JenV zorgt voor bescherming van personen, objecten en diensten met een rol in de democratische rechtsorde. JenV versterkt de weerbaarheid van lokaal bestuur en de aanpak van corruptie heeft haar aandacht.
Bewaken en Beveiligen
Wijzigende dreigingsontwikkelingen en analyses van het stelsel maken een fundamentele vernieuwing van het stelsel noodzakelijk. Het nieuwe stelsel richt zich op personen die ernstig worden bedreigd door terrorisme, statelijke dreigingen, Georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit en geradicaliseerde eenlingen. In 2024 wordt verder gewerkt aan een toekomstbestendige inrichting. De focus ligt hierbij op:
- Eenduidig en gecentraliseerd gezag bij de NCTV onder verantwoordelijkheid van de minister;
- Een nieuwe dreigingsanalyse functie voor het gezag met betere toegang tot en uitwisseling van informatie;
- Een robuuste en slagkrachtige uitvoering op bewaken en beveiligen;
- Een aangepast wettelijk kader;
- Een onafhankelijk toezichthouder en onafhankelijk adviesorgaan.
Jeugd: preventie door betere bescherming en aanpak criminaliteit
Door in te zetten op een brede domein-overstijgende wijkaanpak voorkomt JenV dat jongeren afglijden of draaideurcriminelen worden. Vanuit de middelen uit het coalitieakkoord wordt ingezet op een domeinoverstijgende en gebiedsgerichte preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit: ‘preventie met gezag’ om leefbaarheid en veiligheid te bevorderen en justitiële functies in de wijk te versterken. Aanvullend daarop zet men in op het ondersteunen van (kleinere) gemeenten en gebieden waar de risico’s voor jeugdcriminaliteit meer aanwezig zijn dan elders. Het besluit uit de voorjaarsnota voor 50 mln extra structureel vanaf 2024 voor de jeugdbescherming is in deze begroting verwerkt.
Aanpak personen met verward gedrag
Ook in 2024 investeert JenV in de samenwerking tussen het zorg-, ondersteuning- en veiligheidsdomein. Men organiseert in alle veiligheidsregio’s een werkconferentie. Daarnaast wordt besloten hoe de aanpak van personen met verward gedrag wordt gefinancierd.
Sterke rechtstaat
Het behoud van een sterke, democratische rechtstaat is de eerste prioriteit. Daarom versterkt JenV de keten, zet zij in op digitalisering en heeft zij alle aandacht voor burgers in toegang tot het recht en het voorkomen van slachtofferschap.
In 2024 zet JenV in op het op orde brengen van de capaciteit in de strafrechtketen, op het aanpakken van (logistieke) knelpunten daarin, op het terugdringen van zaak-voorraden en het verbeteren van doorlooptijden. Men werkt verder aan nieuwe wetsvoorstellen die met elkaar het nieuwe Wetboek van Strafvordering vormen. Betrokken organisaties werken de komende jaren door aan de in 2023 gestarte voorbereidingen.
De laatste voorbereidingen worden gedaan om het wetsvoorstel seksuele misdrijven in 2024 in werking te laten treden. Politie en OM leiden zedenrechercheurs en -officieren van justitie op. Dit volgt vanuit middelen uit het coalitieakkoord en de Hermansgelden.
In 2024 evalueert JenV of het juridisch kader nog past bij nieuwe technologieën en digitale ontwikkelingen en of het nodig is dit aanvullend te reguleren of te verhelderen. Men initieert een strategische visie op internationale gegevensstromen en gegevensuitwisseling. In 2024 is er een breed gedragen Nederlandse visie op het gegevensbeschermingsrecht.
JenV verbetert de ketensamenwerking rond re-integratie en zorgt dat DJI, reclassering en gemeenten elkaar beter weten te vinden. Daarnaast wordt de kennis van mogelijkheden tot informatiedeling vergroot. Men werkt aan een Detentie Intelligence unit (OM, DJI, politie) voor gezamenlijke analyse en het uitwisselen van data met het oog op criminele activiteiten tijdens detentie.
Cyber
Naast de reeds vermelde structurele verhoging voor cybersecurity aanpak van politie, staat de aanpak van cyber en gedigitaliseerde criminaliteit hoog op de agenda. Dit komt mede vanwege het slachtofferschap dat dit veroorzaakt. Daarom investeert het Openbaar Ministerie in de aanpak van cyber en versterkt het de opsporingscapaciteit in het digitale domein.