25 april 2024

In het LOVP van 22 april 2024 is onder meer gesproken over de reputatie- en vertrouwensmonitor van de politie, de jaarverantwoording, de resultaten ten aanzien van de veiligheidsagenda, modernisering van het sterktebegrip, de arbeidsmarktstrategie, de Identificatie- en Registratietaak van de politie en Bewaken en Beveiligen.

Reputatie- en vertrouwensmonitor

De korpschef heeft de verschillende rapporten toegelicht. De externe monitor laat een consistent beeld zien met voorgaande jaren, het vertrouwen van de burger in de politie is goed. Dit geldt ook voor respondenten met een niet-Europese achtergrond. Zij zien de politie overigens minder snel als hulpverlener. Dit komt onder andere naar voren in één op één gesprekken die zijn gehouden met respondenten met een niet-Europese achtergrond. In het gesprek hebben de (regio)burgemeesters gevraagd naar de interne rapportage. Die brengt naast positieve signalen ook een aantal kritische punten aan het licht, bijvoorbeeld rond werkdruk en vertrouwen in de organisatie. Daarmee bevestigt het een beeld van een onder grote druk staande organisatie. De korpschef erkent dit en heeft aangegeven dat op eenheidsniveau hier intern ook over doorgesproken wordt. Zij wil met name dat de direct leidinggevenden meer handelingsperspectief krijgen in hoe dit gesprek te voeren.

Jaarverantwoording

De (regio)burgemeesters hebben naar aanleiding van de jaarverantwoording hun standpunt herhaald dat het dekken van structurele tekorten met incidentele meevallers geen houdbare strategie is. Zeker nu zichtbaar is geworden dat er geen sprake is van een incidenteel overschot, maar een incidenteel tekort over 2023. Hier moet echt een structurele oplossing voor worden gevonden. De minister heeft aangegeven het daarmee inhoudelijk eens te zijn. Het eigen vermogen is groot genoeg om dit tekort nu te kunnen dragen, maar op termijn wordt dat onhoudbaar. De jaarverantwoording politie incl. addendum MJA zijn hierbij vastgesteld.

Modernisering sterktebegrip

De minister en de korpschef hebben toegelicht dat er gewerkt wordt aan het beter inzichtelijk maken van de soorten functies binnen de niet-operationele sterkte, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen klassieke bedrijfsvoeringstaken en functies die de operatie direct raken. Hiermee wordt meer recht gedaan aan de diversiteit van het werk en meer inzicht gegeven in de koppeling tussen middelen en inzet, zonder de flexibiliteit van politie in te perken.

 Arbeidsmarktstrategie

Politie gaf een presentatie over de arbeidsmarktstrategie van de politie. Deze is vorig jaar vastgesteld en nu na ruim een jaar wordt de voortgang geschetst. Beeld is dat de initiële instroom redelijk op peil blijft maar dat met name de zij-instroom achterblijft. Veel specialistische functies worden intern opgevuld, waardoor uiteindelijk de bezetting niet groeit en er op andere plekken binnen de organisatie vacatures ontstaan. Tegelijkertijd stijgt de onvoorziene uitstroom, waardoor het in balans komen van formatie en bezetting stevig onder druk staat. De maatregelen om de initiële instroom op peil te houden slaan aan, maar er is werk aan de winkel voor wat betreft behoud van medewerkers en het realiseren van zij-instroom. Daar wordt dan ook op ingezet het komende jaar. De (regio)burgemeesters en het OM hebben aangegeven dat we te maken zullen hebben met aanhoudende schaarste op de arbeidsmarkt. Het beeld voor de komende 10 jaar blijft onveranderd, ook voor andere sectoren, en de vraag is of aan de personele invulling dan überhaupt kan worden voldaan. Zijn de maatregelen die we nu nemen dan wel afdoende of blijven we dan met elkaar achter de feiten aanlopen? Een volgend LOVP willen zij spreken met de politie over fundamentelere strategische vragen. Wat is het plan B? Hoe gaan we om met ambities en ontwikkelingen binnen de aanhoudende context van onderbezetting? Welke keuzes moeten gemaakt worden, wat moet de politie in ieder geval overeind houden qua taken de komende jaren, welke effecten heeft dit op de keten, en hoe kan digitalisering een rol spelen hierin?

Identificatie en registratie

De politie voert de identificatie en registratietaak uit voor mensen die asiel aan willen vragen in Nederland. De afgelopen jaren was er met name in de zomer een piek waardoor de politie meer dan de reeds reguliere inzet moest leveren en zelfs bijstand moest verlenen. Het gaat daarbij om een veelvoud aan dossiers ten opzichte van waar de politie op toegerust is, terwijl overall slechts ongeveer 30% politiewerk is. De DG Migratie heeft toegelicht dat momenteel een pilot wordt uitgevoerd in een derde identificatie en registratiestraat, waarbij onder leiding van de KMAR bezien wordt of burgerpersoneel een groot gedeelte van het werk op zich kan nemen. Als dit succesvol is dan is het idee in de zomer een vierde en vijfde straat te openen. Op langere termijn wordt bezien of een aparte autoriteit kan worden opgericht om dit werk te doen. De (regio)burgemeesters hebben wederom herhaald dat er van bijstand door politie in de zomer geen sprake kan zijn. Er is simpelweg geen capaciteit beschikbaar, zeker niet in samenloop met verschillende evenementen (ook in het buitenland) die dan plaatsvinden. Ook de minister deelt het standpunt dat de politie niet extra ingezet moet worden op deze taken. Op dit moment zijn de (regio)burgemeesters nog niet overtuigd dat de huidige alternatieven op korte termijn het nodige effect zullen sorteren. Alles op alles moet gezet worden om alternatieven tot een succes te maken. Afgesproken is dat niet gewacht wordt op volgende LOVP’s maar dat de LOVP deelnemers ook tussentijds goed geïnformeerd blijven.

Bewaken en Beveiligen

De NCTV heeft de stand van zaken toegelicht rond de afbakening van het nieuwe stelsel persoonsbeveiliging. Aangegeven is dat de rol van de burgemeester niet verandert ten opzichte van haar huidige taken, rollen en bevoegdheden. In de casuïstiek die lokaal blijft spelen behoudt het OM haar rol als primair gezag. Er lag een notitie voor die meer helderheid verschaft over de inrichting van het nieuwe stelsel. Afgesproken is dat voor de volgende vergadering een verdere verdieping heeft plaatsgevonden waarbij ook zichtbaar is wat de betekenis is in kwantitatieve zin (wat en hoeveel gaat vanuit het lokale domein naar het centrale domein en welke impact heeft dat op het lokale domein). De (regio)burgemeesters hebben ook gemarkeerd dat maatregelen die vanuit het centrale stelsel worden genomen ook centraal moeten worden bemenst of gefinancierd. De NCTV heeft aangegeven dit als uitgangspunt te hanteren en dat ook dit punt voor verdere uitwerking op tafel ligt op het volgende LOVP. Ten aanzien van de terugkeer van de bewakingseenheden naar de basisteams was men positief over de verschafte helderheid.

Per direct kan worden gestart met het proces van openstellen van vacatures voor het gedeelte dat niet terugkeert (zo’n 230 fte). Het overige gedeelte (zo’n 150 fte) is uiterlijk per januari 2025 weer beschikbaar in de eenheden.

Tot slot

Tot slot is kort stilgestaan bij de NAVO top die in 2025 wordt georganiseerd door Nederland. Dit zal een grote impact hebben op onder andere de politie. De komende weken wordt meer duidelijk over de locatie en het precieze moment. De impact op de politie komt een volgend LOVP aan bod. Qua omvang wordt in ieder geval een vergelijking met de NSS uit 2014 gemaakt.

De grote sportevenementen die in de zomer van 2024 gepland staan (Olympische Spelen, EK voetbal) leiden tot bijstandsaanvragen vanuit het buitenland. Ook daar wordt de precieze impact de komende weken nader uitgewerkt.