18 februari 2020

“Waar het om gaat, is dat de politie goed kan inspelen op lokale veiligheidsproblemen. In de operatie, maar ook op het gebied van bedrijfsvoering. Ik wil collega’s en hun teamchefs zoveel mogelijk geven wat ze daar voor nodig hebben.” Dit zei korpschef Erik Akerboom eind 2017 naar aanleiding van de evaluatie van de Politiewet 2012 door de Commissie Kuijken. Er wordt hard gewerkt om die regelruimte mogelijk te maken. Op dit moment worden de eerste resultaten daarvan zichtbaar.

Regelruimte
Het programma Doorontwikkeling Begroten en Budgetteren (DoBB) heeft de afgelopen twee jaar geïnventariseerd wat nodig is om meer inzicht en regelruimte voor lijnchefs en politiechefs mogelijk te maken. Programmamanager Reijer Lucas licht toe: “Het is bij de vorming van het nieuwe korps een bewuste keuze geweest de bedrijfsvoering te centraliseren. Een belangrijke overweging daarbij was dat we lijnchefs niet langer wilden belasten met allerlei bedrijfsvoerings-beslommeringen zodat zij zich konden richten op het leiding geven aan hun team. Zoals wel vaker bleek de praktijk weerbarstiger dan op papier; door de centralisatie bleek ook de regelruimte die nodig is voor (lokaal) maatwerk grotendeels te zijn verdwenen. Ons doel is om er voor te zorgen dat politiechefs en hun lijnchefs meer regelruimte krijgen zodat zij hun mensen beter kunnen faciliteren met het oog op hun taakuitvoering.”

Begroting
Lucas: “Onze eerste opdracht was de ontwikkeling van een meer beleidsrijke en informatieve begroting. De begroting 2019 was al beter dan die van 2018. De begroting 2020 is weer een stap vooruit doordat we meer informatie presenteren op eenheidsniveau. Ook is er een uitgebreid hoofdstuk ‘meerjarige ontwikkeling’ welke de richting van het korps op de belangrijkste beleidsgebieden beschrijft. De begroting van de politie biedt inmiddels dus al meer informatie op welke wijze de politie haar taak landelijk en op eenheidsniveau wil invullen.”

Inzicht, zeggenschap en ‘uitruilen’
Hoe gaan jullie meer regelruimte realiseren voor lijnchefs? Lucas: “Zonder al te veel de techniek in te gaan; stap voor stap zorgen we er voor dat er op eenheidsniveau en basisteam-/afdelingsniveau meer inzicht komt in de inzet van mensen en middelen en de kosten daarvan. Zo krijgen lijnchefs binnenkort een overzicht van hun teamkosten en de kosten van hun operationele inzet. Ik zeg met opzet ‘lijnchefs’ omdat het gaat om alle chefs, niet alleen de chefs van een basisteam. Politiechefs krijgen op eenheidsniveau meer inzicht in de vaste personeelslasten. Daarna wordt bekeken in hoeverre het opportuun is om lijnchefs en politiechefs zeggenschap te geven over een aantal zaken die zij nodig hebben voor een goede taakuitvoering. Het uitgangspunt is dan dat zeggenschap daar wordt neergelegd waar keuzeruimte nodig is. En we willen het op termijn mogelijk maken om zaken te kunnen ‘uitruilen’; bijvoorbeeld in plaats van een nieuwe auto, nieuwe fietsen aanschaffen en overuren uitbetalen.”

Burgemeester
En wat betekent dit voor een burgemeester? Lucas: “Door het hebben van meer inzicht in de beschikbare mensen en middelen kan een lijnchef deze ook koppelen aan taken. Door het hebben van uitruilmogelijkheden ontstaat er meer flexibiliteit omdat er wat geschoven kan worden met de inzet van mensen en middelen. Hierdoor kan een beter gesprek worden gevoerd over doelstellingen en kunnen de uitkomsten daarvan tijdig worden opgenomen in de planvorming. Dit helpt de lokale driehoek bij het bepalen van onderbouwde en dus realistische doelstellingen.”

Faciliteren
Wat betekent het hebben van zeggenschap? Lucas: “Zeggenschap is de mogelijkheid om beslissingen te nemen over de besteding van budget dat elders is belegd (namelijk bij het Politiedienstencentrum). Laat ik voorop stellen dat er veel hetzelfde blijft. Het Politiedienstencentrum (PDC) blijft het eerste aanspreekpunt daar waar je iets wil bestellen, want zij doen de aanbestedingen, hebben de contacten met leveranciers, doen het onderhoud en het beheer. Meer regelruimte mag niet ten koste gaan van bedrijfsvoering-eisen die worden gesteld aan een groot concern als de politie. Maar door het verschaffen van meer inzicht en het op termijn eventueel verleggen van zeggenschap incluis uitruilmogelijkheden verandert de rol van het PDC wel. Een verschuiving van ‘wij zorgen voor u’ naar ‘wij faciliteren u’. Niet alleen ons programma gaat hier aan bijdragen, maar ook het programma PDC Next level waarmee het PDC haar dienstverlening stevig gaat verbeteren.”

Stap voor stap
Wanneer hebben lijnchefs en politiechefs het volle pakket aan regelruimte? Lucas: “Deze beweging doen we samen met het PDC en de eenheden want het raakt zoveel werkprocessen, systemen en functies. Vergis je niet; je praat over een bedrijf met een begroting van zo’n 6,3 miljard en zo’n 65.000 medewerkers waarbij alle bedrijfsvoeringssystemen, processen en structuren centraal zijn ingericht. Om alleen al het inzicht op basisteam/afdelingsniveau te bereiken, moe(s)ten veel systemen en werkprocessen, vooral in de financiële administratie, worden aangepast. Een berg werk! Daarom is dit een traject over meerdere jaren, in niet te grote stappen en met verschillende beslismomenten. Als alles loopt zoals gepland, dan hebben we binnen twee jaar de belangrijkste randvoorwaarden voor meer regelruimte voor lijnchefs en politiechefs georganiseerd.”